انقلابي بودن يكي از موضوعاتي است كه ايشان در بيانات سال‌هاي اخير بارها بر آن تأكيد داشته‌اند و راه پيشرفت ايران اسلامي را احياي روحيه انقلابي برشمرده‌اند.
در روزهايي كه يادآور پيروزي انقلاب اسلامي در سال ۵۷ و خاطرات روزهاي خون و قيام است بررسي شاخصه‌هاي انقلابي‌گري مي‌تواند اين حقيقت را نشان بدهد كه چرا بعد از گذشت 38سال از پيروزي انقلاب اسلامي و تثبيت آن، هنوز انقلابي ماندن تا اين حد اهميت دارد. دكتر صادق كوشكي، استاد دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران با بررسي شاخصه‌هاي انقلابي‌گري از راه‌هايي انقلابي ماندن مي‌گويد.
- رهبر انقلاب پايبندي به مباني و ارزش‌هاي اساسي اسلام و انقلاب را به‌عنوان يكي از شاخصه‌هاي انقلابي بودن بيان كرده‌اند. از ديدگاه شما چطور مي‌توان به اين انديشه وفادار بود؟
حضرت امام (ره) در سخنراني‌اي كه درباره نظام جمهوري اسلامي و انقلاب اسلامي و ارزش‌ها و احكام اسلامي داشتند اين جمله را فرمودند كه فلسفه اصلي انقلاب اسلامي و تشكيل حكومت اسلامي برپايي حكومت ديني براي اقامه احكام شريعت و اجراي دستورات الهي است. در كتاب ولايت فقيه كه مجموعه درس‌هاي حضرت امام(ره) در سال‌هاي ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹ در نجف است، امام (ره) در واقع بحث بديهي بودن حكومت ولايت فقيه و حاكميت فقيه را اينگونه مطرح مي‌كنند كه خداوند راضي نيست در عصرغيبت احكام الهي اجرا نشود و بر زمين بماند. در واقع بايد كسي كه با احكام و قوانين الهي آشنايي دارد حكومت تشكيل بدهد و احكام و قوانين الهي را اجرا كند. با اين دو بياني كه از حضرت امام(ره) ذكر شد اين نكته را مي‌توان درك كرد كه انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي برپا و تاسيس شده تا دين خداوند روي زمين اجرا شود و اجراي دين در حد توان مردم و جامعه زمينه‌اي شود براي ظهور منجي عالم بشريت و تاسيس يك نظام ديني در سراسر جهان. به تعبير رهبر انقلاب، نخستين شاخصه انقلابي بودن اين است كه به اين انديشه وفادار باشيم. كسي كه درك كرده فلسفه اصلي انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي برپايي حكومت ديني و اجراي احكام الهي است نخستين و مهم‌ترين شاخصه انقلابي بودن را در خودش به‌وجود آورده است. دين نبايد بر زمين بماند و بايد در جامعه حاكم و جاري شده و ارزش‌هاي ديني فراگير شود. كسي كه اين را درك كند در اين مسير قدم برمي‌دارد و دين اولويت او مي‌شود و اجراي احكام و دستورات الهي براي او ارجحيت پيدا مي‌كند. چنين فردي قاعدتا نخستين شاخصه و ويژگي براي انقلابي شدن، انقلابي بودن و انقلابي باقي ماندن را پيدا خواهد كرد. ويژگي‌هاي ديگر هم به نوعي تقويت‌كننده همين ويژگي و شاخصه اصلي و محوري است.
- رهبري معتقدند رسيدن به آرمان‌هاي انقلاب، نياز به يك همت بلند دارد؛ همتي كه بسياري درصددند آن را از جوانان بگيرند. اين همت چگونه بايد در وجود ما شكل بگيرد؟
رهبر انقلاب، امسال در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام(ره) تأكيد كردند من انقلابي هستم. وقتي در مورد مسئله‌اي تأكيدي اتفاق مي‌افتد يعني اينكه آن نكته مورد تأكيد، در خطر است. رهبر انقلاب چون احساس خطر كردند كه « انقلابي بودن به‌عنوان يك ارزش» در روزگار فعلي از سوي برخي حتي بعضي از نخبگان سياسي مورد هجوم قرار گرفته است و انقلابي بودن را مساوي افراطي بودن قلمداد مي‌كنند و تلاش مي‌كنند آن را ضد‌ارزش جلوه بدهند بر انقلابي بودن تأكيد كردند. ايشان با تأكيد بر اينكه انقلابي هستند خواستند ازاين مقوله دفاع كنند و به جامعه يادآوري كنند كه ارزش اصلي انقلابي بودن مترادف افراطي بودن و امثال آن نيست. داشتن تقواي ديني و سياسي مي‌تواند در انقلابي‌گري، انقلابي بودن و انقلابي ماندن مؤثر باشد. وقتي كه شما در مسيري حركت كرديد براي رسيدن به مجموعه اهداف بايد مراقب باشيد كه تمركز شما در همان مسير باشد و پرتگاه‌هاي اطراف مسير و موانع و مشكلاتي كه در مسير هستند شما را از ادامه مسير باز ندارد. در واقع حواس شما را پرت نكند و موجب انحراف در مسير نشود. اين تقواي الهي باعث مي‌شود كه شما در مسير انقلاب بمانيد و نااميد و دلسرد نشويد. نبايد حواس مان پرت شود. شيفته زيبايي‌هاي احتمالي اطراف مسير نشويم و فراموش نكنيم كه هدف مقدسي پيش روي ماست و به‌خاطر آن هدف بايد همه اين زيبايي‌ها و فريبندگي‌ها را كنار بگذاريم.
طبيعتا اگر فلسفه و هدف اصلي تاسيس نظام ديني اين باشد كه بخواهيم احكام الهي را روي زمين اجرا كنيم ممكن است به ظاهر بسيار دشوار يا غيرممكن به ذهن بيايد و دليل آن هم فضاي حاكم بر جهان است. فضاي جهان استكباري، كفر و شرك و الحادي است و طبيعي است در چنين فضايي اينكه بخواهيم مردم دنيا با دين آشنا بشوند و دين خدا اجرا شود و به تعبير حضرت امام(ره) پرچم لا‌اله‌الا‌الله بر فراز قلل كرامت و بزرگواري به اهتزاز درآيد ممكن است غيرممكن يا دشوار به‌نظر بيايد. طبيعتا انسان انقلابي كسي است كه خودش را براي پيمودن اين مسير دشوار آماده مي‌كند. انسان انقلابي كسي است كه اين مسير و دشواري‌هاي آن را مي‌داند و مي‌شناسد اما اين دشواري‌ها او را بازنمي‌دارد و احساس ياس و نااميدي نمي‌كند. او با وجود همه اين سختي‌ها و دشواري‌ها سعي مي‌كند مسير را براي خودش هموار كند. سعي مي‌كند با همت بلند و با اراده قوي به اندازه وسعش تلاش كند تا اينكه اين اهداف را محقق كند يا اينكه به سمت آن حركت كند. اگر به بعضي از اين اهداف نرسيد احساس نااميدي نكند بلكه اميدوار باشد كه تكليف‌اش را در اين خصوص انجام داده است.
- در اين ميان چرا برخي تلاش مي‌كنند نسل جوان را نسبت به آرمان‌هاي انقلاب و انقلابي بودن نااميد كنند؟
نسل جوان، بيشترين توان و قدرت و بيشترين پاكي و صداقت براي طي كردن مسير انقلاب را دارد. از روز اول بيشترين افرادي كه پا در ركاب انقلاب گذاشتند و ياوران امام(ره) در مسير انقلاب بودند جوان‌ها بودند. بار اصلي جنگ بر دوش جوانان بود. بار اصلي سازندگي و جهاد سازندگي و ترويج ارزش‌هاي انقلاب در همه عرصه‌هاي توليد علم به‌عهده جوان‌ها بوده است، به تعبيري كه حضرت‌امام(ره) بيان كردند فطرت جوان‌ها به فطرت الهي نزديك‌تر است و فطرت آنها الهي‌تر است و همين باعث مي‌شود كه آنها به خدا نزديك‌تر باشند و انرژي و توان و تمايل بيشتري براي انقلابي ماندن و پيمودن مسير انقلاب داشته باشند. به همين دليل دشمنان به‌دنبال اين هستند كه اين نسل را نااميد كنند و آنها را درطي كردن مسير انقلاب و رسيدن به اهداف انقلاب نااميد كنند.
- امام(ره) و رهبري فرزانه همواره به استقلال كشور و عدم‌وابستگي به بيگانگان تأكيد كرده‌اند. استقلال از بزرگ‌ترين اهداف انقلاب نيز بوده است و رهبري معتقدند اين روحيه از مهم‌ترين ويژگي‌هاي يك فرد انقلابي بايد باشد.در دنياي امروز، اين استقلال چگونه تعريف مي‌شود؟
اينكه استقلال سياسي، فرهنگي و اقتصادي چقدر در انقلابي بودن و انقلابي ماندن تأثيرگذار است مبحثي است كه بايد از انديشه امام(ره) به آن نگاه كرد. در انديشه حضرت امام(ره) اگر جامعه‌اي مستقل نباشد نمي‌تواند ديندار باشد و شرط اول دينداري، استقلال است. جامعه‌اي مي‌تواند دين را بفهمد و احكام الهي را پياده كند كه استقلال داشته باشد و زير سلطه حكومت يا تفكر غلطي نباشد. به همين‌خاطر امام(ره) در وصيت‌نامه خود تأكيد داشتند كه شرط اصلي تاسيس يك نظام ديني بر پايه انقلاب اسلامي و تحقق احكام الهي در جامعه، داشتن استقلال است و به همين‌خاطر شعار محوري روزهاي انقلاب سال ۵۷ با استقلال شروع شد؛« استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي». اين استقلال به نوعي پيش شرط دستيابي به آزادي و پيش شرط برپايي نظام جمهوري اسلامي شمرده مي‌شد.
- به‌نظرشما كداميك از استقلال‌هايي كه نام برديد اولويت دارد؟
بدون استقلال فرهنگي، دستيابي به استقلال اقتصادي و استقلال سياسي ممكن نيست و حفاظت از اين دو استقلال هم غيرممكن است. ريشه استقلال اقتصادي و سياسي در استقلال فكري و فرهنگي نهفته است. به تعبير حضرت‌امام(ره) اساس استقلال كشور در دانشگاه‌هاست و در واقع فرهنگ، اساس استقلال كشور است. يعني اگر جامعه‌اي در حوزه فرهنگ و در حوزه دانشگاه و در عرصه‌هاي دانشگاهي و توليد علم مستقل باشد اين جامعه مي‌تواند به استقلال سياسي و اقتصادي دست پيدا كند و اين استقلال را حفظ كند.
- به تعبير رهبر انقلاب، دشمن‌شناسي و عدم‌تبعيت از آن، يكي از ويژگي‌هاي انقلابي بودن است. چنان‌كه معظم له و همينطور حضرت‌امام خميني(ره) همواره در فرمايشات متعدد به اين نكته اشاره كرده‌اند. اما سؤال اصلي اين است كه اين دشمن اساسا كيست و راه مقابله با او چيست؟
هر مسيري كه قرار است انسان يا جامعه در مسير موفقيت و سعادت طي كند، موانعي دارد. اين موانع اشكال مختلفي دارند كه در فضاي جهان امروز ما مهم‌ترين مانع براي پيمودن مسير انقلاب و رسيدن به اهداف انقلاب، جهان سلطه و جهان استكبار است كه با تعبير دشمن از آنها ياد مي‌شود. در واقع وقتي كه صحبت از دشمن مي‌شود همين عواملي هستند كه به دلايل مختلف مايل نيستند اين مسير تا رسيدن به اهداف محقق شوند. مايل نيستند اين حركت بشري شكل بگيرد و اگر كسي كه انقلابي است موانع را نشناسد در پيمودن مسيرش موفق نخواهد بود. اگر اين موانع را كنار نگذارد اين مسير طي نخواهد شد. نكته مهم اين است اگر كسي آن هدف را قبول داشته باشد با دشمن‌ها برخورد مي‌كند. كسي كه طي كردن اين مسير را افراطي‌گري مي‌داند و كسي كه اين اهداف را مي‌شناسد ولي قبول ندارد يا به نوعي آن را افراط‌گري يا توهم مي‌داند علاقه‌اي هم ندارد اين مسير را طي كند، دشمن را دشمن نمي‌داند. در سوره نحل آيه ۱۶ تعبيري در اين زمينه وجود دارد كه خداوند مي‌فرمايند: «وَ عَلاَمَاتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يهْتَدُونَ؛ با ستاره‌ها مي‌توان راه را پيدا كرد». در مسير سال‌هاي قبل از انقلاب تا به امروز، هزاران نفر به مقام شهادت رسيده‌اند و آنها مصداق بارز انقلابي بودن و انقلابي زندگي كردن و انقلابي ماندن تا پاي جان هستند. اگر ما اين شهدا را بشناسيم و زندگي آنها را مرور كنيم و وصيت نامه‌شان را مطالعه كنيم اين بهترين راهنما و بهترين تضمين‌كننده است براي اينكه بتوانيم مسير انقلاب را بشناسيم و به آن پايبند باشيم و تا آنجا كه توان داريم اين مسير را طي كنيم. به تعبير حضرت امام(ره) انقلابي بودن يعني شناخت تكليف و عمل به آن. كسي كه تكليف شرعي و الهي را هر لحظه بشناسد و به آن عمل كند مصداق بارز انقلابي بودن است. اگر تكليف را در زمانش عمل نكند،در واقع اصلا به آن تكليف عمل نكرده است.
- اصول هفتگانه امام ره
ملت ايران براي دستيابي به اهدافي كه در انقلاب اسلامي دنبال مي‌كند بايد راه امام و اصول امام را بشناسد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در بياناتي در حرم امام خميني در تاريخ 14/3/94 مهم‌ترين اصول امام خميني(ره) را برشمردند.
اثبات اسلام ناب محمدي و نفي‌اسلام آمريكايي
اسلام مبتني بر متد علمي جاافتاده و تكميل‌شده در حوزه‌هاي علميه
نفي اسلام آخوندهاي درباري
نفي اسلام القاعده و داعش
پيرو امام بايد با اسلام متحجر و سكولار مرزبندي داشته باشد
اعتماد به وعده الهي و بي‌اعتمادي به مستكبران
اعتنانكردن به نامه و وعده‌هاي رئيس جمهور آمريكا
اتكا به قدرت الهي
امام به‌خاطر اعتماد به خدا در مواضع انقلابي صريح بود
اعتقاد به اراده مردم و مخالفت با تمركزهاي دولتي
سپردن كارها به مردم در عرصه اقتصادي
انجام 10انتخابات و عقب‌نيفتادن از زمان مقرر خود
ايجاد جهاد سازندگي در عرصه سازندگي كشور
تكيه به مردم در تبليغات
ايجاد بسيج مردمي در عرصه نظامي
با انگشت اشاره امام، مردم با جان و دل در صحنه حاضر شدند
حمايت جدي از محرومان و مستضعفان
تاكيد بر مصرف درست بيت‌المال و پرهيز از اسراف
برحذرداشتن مسئولان از خوي كاخ‌نشيني
تاكيد براعتماد مسئولان به وفاداري طبقات ضعيف مردم
مردوددانستن اشرافي‌گري
همه بايد تلاش كنند فقر را ريشه‌كن كنند
قرارداشتن در جبهه مخالف مستكبران
ابداع واژه «شيطان بزرگ» براي آمريكا
حمايت از افغانستان در مقابل شوروي
موضع‌گيري امام در مسئله لانه جاسوسي
حمايت از فلسطين
حمايت از ملت لبنان
هرجا ظلم هست ما طرفدار مظلوم هستيم
اعتقاد به استقلال ملي و ردّ سلطه‌پذيري
تاكيد براسلامي‌شدن دانشگاه براي نجات جوانان از احساس نياز و وابستگي
مخالفت با الگوبرداري از نظام‌هاي غربي و تدوين قانون اساسي توسط خبرگان
همه بايد در برابر خدشه به استقلال كشور هوشيار باشيم
وحدت ملي و توجه به توطئه‌هاي تفرقه‌افكن
تذكر براي جلوگيري از علني‌شدن اختلافات در فتنه ليبرال‌ها
توصيه به وحدت و اينكه هرچه فرياد داريد برسر آمريكا بكشيد
بايد روي مشتركات تكيه كرد و از جريحه‌داركردن احساسات يكديگر خودداري نمود
نظر شما